سرطان معده میتواند یک بیماری جدی و تهدیدکننده زندگی باشد، اما نتیجه آن به عوامل مختلفی مانند مرحله تشخیص، وسعت سرطان و سلامت کلی فرد بستگی دارد. تشخیص و درمان به موقع میتواند این بیماری را بهبود بخشد، اما سرطان معده میتواند کشنده باشد، به خصوص اگر پیشرفت کرده باشد. اگر مشکوک به علائم مربوط به مشکلات معده هستید، بسیار مهم است که با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی برای ارزیابی و راهنمایی مناسب مشورت کنید. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی را در مورد این بیماری با شما به اشتراک بگذاریم و بازگو کنیم که آیا سرطان معده کشنده است؟
سرطان معده چیست؟
به طور کلی، سرطان هنگامی شکل میگیرد که یک خطا (جهش) در DNA سلول رخ میدهد. این جهش منجر به رشد و تقسیم سلول با سرعت سریع و ادامه حیات در شرایطی میشود که یک سلول عادی و سالم بمیرد.
سلولهای سرطانی تجمع یافته، توموری را تشکیل میدهند که میتوانند به ساختارهای مجاور حمله کنند. سلولهای سرطانی نیز میتوانند از تومور جدا شوند و در سراسر بدن گسترش یابد.
سرطان معده به زمانی گفته میشود که سلولهای سرطان روی پوشش داخلی معده ایجاد میشوند. در این مقاله میخواهیم بفهمیم که آیا سرطان معده کشنده است؟
انواع سرطان معده
سرطان معده انواع مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
تومور استرومال گوارشی
یکی از انواع سرطان معده، تومور استرومال گوارشی نام دارد. این تومورهای غیر معمول از سلولهای دیواره معده به نام سلولهای بینابینی کژال شروع میشوند که مسئول تنظیم انقباضات رودهای هستند. این تومورها میتوانند در هر جایی از دستگاه گوارش شروع شوند، اما بیشتر آنها از معده شروع میشوند. البته گفتنی است که این تومورها در دیگر قسمتهای بدن نیز رشد و گسترش مییابند.
لنفوما
از دیگر نوع این سرطان میتوان به لنفوما اشاره کرد. سرطان غیر شایع لنفوما معمولاً معده را درگیر میکند و در عین حال میتواند در هر بخش دیگری از لوله گوارشی هم به وجود آید. به طور کلی لنفومها در سلولهای سیستم ایمنی به نام لنفوسیتها شروع میشوند. این سرطانها معمولاً در قسمتهای دیگر بدن شروع میشوند، اما برخی از آنها میتوانند در دیواره معده شروع شوند.
ﻟﯿﻮﻣﯿﻮﺳﺎرﮐﻮم
یکی دیگر از انواع سرطان معده، ﻟﯿﻮﻣﯿﻮﺳﺎرﮐﻮم میباشد. این سرطان غیر شایعترین سرطان است و به ندرت به درون گرههای لنفی انتشار مییابد. این نوع از سرطان از ماهیچههای صاف معده یا از بافت لامینا پروپریا که خود بخشی از لایه مخاطی معده است، آغاز میشود.
کارسینوئید
سرطان کارسینوئید از جمله تومورهای نورواندوکرین است که از لایه مخاطی معده در قسمت جسم و طاق معده شروع میشود. تومورهای عصبی غدد درون ریز در سلولهای معده (یا سایر قسمتهای دستگاه گوارش) شروع میشوند که در برخی جهات مانند سلولهای عصبی و در برخی دیگر مانند سلولهای هورمون ساز (غدد درون ریز) عمل میکنند.
لازم به ذکر است که بیشتر این تومورها به کندی رشد میکنند و به اندامهای دیگر سرایت نمیکنند، اما برخی از آنها میتوانند به سرعت رشد کرده و گسترش پیدا کنند.
آدنوکارسینوم
از شایعترین نوع سرطان معده میتوان به آدنوکارسینوم اشاره کرد. این سرطان خود به دو زیر شاخه رودهای و منتشر تقسیم میشود. آدنوکارسینوم رودهای معمولاً در بخشی از معده که در نزدیکی روده کوچک قرار دارد، ایجاد میشود و غالباً افراد بالای ۸۰ سال را درگیر میکند. آدنوکارسینوم منتشر همان چیزی است که به عنوان سرطان معده شناخته میشود و اغلب در افراد جوانتر و افرادی با گروه خونی A دیده میشود.
علائم سرطان معده
علائم سرطان معده میتواند شامل موارد زیر باشد.
- سوء هاضمه شدید مداوم و همیشگی
- خستگی
- سوزش شدید و مداوم سر دل
- احساس پری بعد از خوردن مقادیر کمی از غذا
- احساس نفخ بعد از خوردن غذا
- معده درد
- کاهش وزن ناخواسته
- حالت تهوع بی دلیل و مداوم
- استفراغ مداوم
- مشکل در بلعیدن
- درد معده که ممکن است بعد از غذا بدتر شود
- زردی
- مدفوع خونی
- تورم یا تجمع مایعات
- تعداد کم گلبولهای قرمز خون
- ناراحتی مبهم در شکم، معمولاً بالای ناف
علل سرطان
- یکی از سرطانهای معده، سرطان گاستروازوفاژیال نام دارد که با ابتلا به بیماری ریفلاکس معده (GERD)، چاقی و سیگار کشیدن مرتبط است.
- رژیم غذایی مملو از غذاهای شور و دودی
- سابقه خانوادگی سرطان معده
- ابتلا به عفونت هیلکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) یا اچ پیلوری
- سیگار کشیدن
- رژیم غذایی کم میوه و کم سبزیجات
- پولیپ معده
- التهاب معده طولانی مدت
- کم خونی مزمن
- لنفوم معده
- بیماری منتریر (گاستریت خود ایمن آتروفیک)
- سندروم لینچ
- ویروس اپشتین بار (EBV)
- سندروم لی- فرامنی
- و …
چگونگی تشخیص سرطان معده
برای تشخیص سرطان معده آزمایشات و رویکردهایی وجود دارد که عبارتند از:
آندوسکوپی فوقانی
یکی از راهها برای تشخیص سرطان معده، آندوسکوپی فوقانی است. برای این کار یک لوله نازک متصل به یک دوربین ریز به سمت پایین گلو و داخل معده بیمار انتقال داده میشود.
پزشک از این طریق میتواند به دنبال علائم سرطان باشد. در صورت یافتن مناطق مشکوک، میتوان یک تکه از بافت را برای تجزیه و تحلیل (بیوپسی) جمعآوری کرد.
نمونهبرداری یا بیوپسی
اگر پزشک در حین آندوسکوپی قسمتهای مشکوکی مشاهده کند، نمونهای از بافت را به وسیله ابزارهای ویژهای بر میدارد تا آن را جهت آزمایش استفاده کند. نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال میشود.
همچنین از بیوپسی برای تشخیص زودهنگام سرطان قبل از اینکه توده به اندازه کافی بزرگ شود که در آزمایشات رادیولوژیک دیده شود استفاده میشود.
سی تی اسکن
از دیگر روشها برای تشخیص سرطان معده میتوان به سی تی اسکن اشاره کرد. سی تی اسکن دستگاهی است که با استفاده از رایانهای که به دستگاه اشعه ایکس متصل شده است برای گرفتن تصاویر دقیق از نواحی درون بدن استفاده میشود.
فرد قبل از انجام سی تی اسکن معده، مایع خاصی را میخورد یا آن را به صورت تزریق داخل وریدی دریافت کند. این ماده به وضوح بیشتر بافتهای اندامها کمک میکند.
تصاویر گرفته شده توسط رایانه در یک تصویر دقیق و سه بعدی منتشر میشوند که میتوانند ناهنجاری یا تومور را نشان دهد. لازم به ذکر است که همچنین سی تی اسکن برای اندازهگیری اندازه تومور نیز استفاده میشود.
تست سری (GI)
یکی دیگر از روشها برای تشخیص سرطان معده تست سری (GI) میباشد در این روش فرد بیمار باید مایعی گچی با مادهای به نام باریم را بنوشد. این مایع معده او را میپوشاند و باعث میشود تا اشعه ایکس درون معده را واضحتر نشان دهد.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی از دیگر روشهایی است که پزشک میتواند از طریق آن به سرطان معده پی ببرد. این روش زمانی انجام میشود که روشهای کمتر تهاجمی، مانند تصویربرداری، اطلاعات کافی ارائه نکردهاند. لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که به پزشک اجازه میدهد تا گسترش سرطان را ارزیابی کند. در طول این جراحی، پزشک یک دوربین کوچک را در بریدگیهای کوچک شکم قرار میدهد تا بتواند اندامهای فرد بیمار را مستقیماً مشاهده کند.
مرحلهبندی سرطان معده
تشخیص مرحله سرطان معده یا تعیین میزان پیشرفت به پزشک کمک میکند تا تصمیم بگیرد که کدام روشهای درمانی برای بیمار بهتر است. لازم به ذکر است که مراحل سرطان معده با اعداد رومی نشان داده میشود که از ۰ تا IV متغیر است.
ابتداییترین مرحله سرطان معده مرحله ۰ (کارسینوم درجا) نامیده میشود و سپس از مراحل ۱ (I) تا IV 4 متغیر است. کمترین عدد نشاندهندهی این است که سرطان در مراحل اولیه میباشد و فقط لایههای داخلی معده را تحت تأثیر قرار داده است. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته میشود که ممکن است به سایر مناطق بدن گسترش یافته باشد.
برای اطلاعات بیشتر
مرحله اول (سرطان معده خوش خیم)
در این مرحله، تومور محدود به لایه فوقانی بافت میباشد که قسمت داخلی مری یا معده را پوشش میدهد. سلولهای سرطانی همچنین ممکن است به تعداد محدودی از غدد لنفاوی مجاور نیز سرایت کرده باشد.
مرحله دوم سرطان معده
سرطان در این مرحله عمیقتر گسترش یافته است و در لایهی عضلانی عمیقتر مری یا دیواره معده رشد کرده است. سرطان ممکن است در بخش عمدهای از غدد لنفاوی نیز گسترش یافته باشد.
مرحله سوم (سرطان معده پیشرفته)
در این مرحله، سرطان ممکن است در تمام لایههای مری یا معده رشد کند و به ساختارهای مجاور گسترش یابد. یا ممکن است این یک سرطان کوچکتر باشد که با شدت بیشتر در غدد لنفاوی گسترش یافته است.
مرحله چهارم (سرطان معده بدخیم)
این مرحله نشان میدهد که سرطان در نواحی دوردست بدن گسترش یافته است.
روشهای تشخیص مرحله سرطان معده
آزمایشات و روشهایی که برای تعیین مرحله سرطان استفاده میشوند، عبارتند از:
آزمایش خون، روشهای تشخیص مرحله سرطان معده
آزمایش خون جهت بررسی عملکرد اعضای حیاتی بدن گرفته میشود. این آزمایش ممکن است نشان دهد که آیا سایر اعضای بدن همچون کبد تحت تأثیر سرطان هستند یا نه.
آندو سونوگرافی، روشهای تشخیص مرحله سرطان معده
برای اینکه پزشک معالج دریابد یک تومور چه مقدار از دیواره معده را درگیر کرده و برای کمک به ارزیابی مرحله سرطان، یک سونوگرافی آندوسکوپی را تجویز میکند در این مرحله، یک دوربین کوچک توسط یک لوله نازک از دهان و مری به معده منتقل میشود و همزمان از یک ابزار سونوگرافی ویژه نیز برای ایجاد تصاویر از معده استفاده میشود.
آندوسونوگرافی به پزشک کمک میکند تا میزان (عمق) نفوذ سرطان به دیواره معده را تشخیص دهند.
جراحی اکتشافی، روشهای تشخیص مرحله سرطان معده
از دیگر راهها برای تشخیص میزان پیشرفت سرطان، جراحی اکتشافی است. پزشک از این روش برای یافتن علائم گسترش سرطان به خارج از معده، در قفسه سینه یا شکم توصیه میکند.
معمولاً جراحی اکتشافی به روش لاپاراسکوپی انجام میشود. در این روش جراح چندین برش کوچک در شکم ایجاد میکند و دوربین خاصی را وارد میکند که تصاویر را به مانیتور اتاق عمل انتقال دهد.
درمان سرطان معده
گزینههای درمان سرطان معده به محل، مرحله و گسترش سرطان بیمار بستگی دارد. باید بدانید که اگر این سرطان را درمان نکنید ممکن است به ریهها، گرههای لنفاوی، استخوانها و کبد نیز گسترش یابد.
اعمال جراحی در سرطان معده
هدف از جراحی، برداشتن همه توده سرطانی و برخی از بافتهای سالم اطراف آن است. جراحیهای مورد استفاده برای سرطان معده عبارتند از:
مراحل اولیه، برداشتن تومورها از دیواره معده
اگر سلول سرطانی کوچک باشد و فقط محدود به پوشش داخلی دیواره معده باشد، ممکن است پزشک با عبور ابزار خاصی از طریق لوله آندوسکوپ آن را تخلیه کند. روشهای برداشتن سرطان از پوشش داخلی معده، شامل برداشتن مخاط یا لایه زیر مخاط توسط آندوسکوپ است.
برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی ساب توتال)
اگر سرطان معده در بخشی از معده نزدیک به روده کوچک قرار داشته باشد، ممکن است پزشک از روش گاسترکتومی ساب توتال استفاده کند.
در طی این مرحله، جراح بخشی از معده مبتلا به سرطان و برخی از بافتهای سالم اطراف آن را بر میدارد. در این مرحله جراح قسمت باقیمانده معده را به مری یا روده کوچک متصل میکند.
برداشتن کل معده (گاسترکتومی کامل)
گاسترکتومی توتال اغلب در سرطانهای معده که بدنه معده را تحت تأثیر قرار میدهند و آنهایی که در محل اتصال معده به مری قرار دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
در طی این مرحله، پزشک کل معده و برخی از بافتهای اطراف را از بدن بیمار تخلیه میکند. در این روش، مری مستقیماً به روده کوچک متصل شده و اجازه میدهد تا غذا در طول سیستم گوارش فرد حرکت کند.
برداشتن غدد لنفاوی برای جستجوی سرطان
در این مرحله ممکن است جراح، گرههای لنفاوی شکم بیمار را بردارد تا آنها را از نظر وجود سرطان آزمایش کند.
جراحی برای تسکین علائم و نشانهها
جراحی برای برداشتن بخشی از معده ممکن است علائم و نشانههای سرطان در حال رشد را در افراد مبتلا به سرطان معده پیشرفته تسکین دهد.
شیمی درمانی در سرطان معده
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که برای از بین بردن سلولهای سرطانی، از مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. این داروها در سراسر بدن بیمار پخش شده و سلولهای سرطانی را که ممکن است به خارج از معده گسترش یافته باشند را از بین میبرند.
این روش هم قبل از جراحی و هم بعد از جراحی میتواند انجام شود. شیمی درمانی قبل از جراحی میتواند به کوچک شدن توده سرطانی و برداشت راحتتر آن کمک کند. همچنین از این روش پس از جراحی، برای از بین بردن سلولهای سرطانی که ممکن است در بدن باقی بمانند استفاده میشود.
شیمی درمانی اغلب با پرتودرمانی ترکیب میشود. همچنین در سرطانهای پیشرفته شیمی درمانی با داروهای هدفمند ترکیب میشوند.
پرتو درمانی در سرطان معده
پرتو درمانی یکی دیگر از راهها برای مبارزه و از بین بردن سلولهای سرطانی به شمار میرود. در پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی همچون اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود.
در این روش پرتوها از دستگاهی ساطع میشوند که هنگام خوابیدن روی تخت به دور فرد حرکت میکند. از این روش نیز، هم قبل از جراحی و هم بعد از جراحی استفاده میکنند. قبل از جراحی از این روش برای کوچک کردن توده سرطانی استفاده میکنند تا توده راحتتر برداشته شود. پس از جراحی نیز برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده استفاده میشود.
ناگفته نماند که از پرتو درمانی برای تسکین عوارض جانبی مانند درد یا خونریزی ناشی از رشد سرطان در سرطانهای پیشرفته معده استفاده میکنند.
ایمونوتراپی در درمان سرطان معده
از دیگر روشهای درمان میتوان به ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) اشاره کرد که یک درمان دارویی است که به سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا با سرطان مبارزه کند. همانطور که میدانید سیستم ایمنی بدن علیه بیماری مبارزه میکند اما ممکن است به سرطان حمله نکند؛ چون سلولهای سرطانی پروتئینهایی را تولید میکنند که تشخیص سلولهای سرطانی را برای سلولهای سیستم ایمنی سخت میکند. از این رو ایمنی درمانی با تداخل در این روند کار میکند.
از ایمونوتراپی در صورت پیشرفته بودن سرطان، عود یا گسترش آن در سایر قسمتهای بدن استفاده میشود.
درمان دارویی هدفمند در سرطان معده
درمانهای دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلولهای سرطانی متمرکز میباشند و با مسدود کردن این نقاط ضعف، درمانهای دارویی هدفمند میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند.
پزشک ممکن است سلولهای سرطانی را آزمایش کند تا ببیند کدام داروهای هدفمند بیشتر به درد بیمار میخورند. همانطور که در بالا اشاره کردیم، داروهای هدفمند معمولاً با شیمی درمانی برای سرطانهای پیشرفته یا سرطانی که عود کرده، ترکیب میشوند.
مراقبتهای حمایتی (تسکینی) در سرطان معده
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی متمرکز است. هدف از مراقبت تسکینی، بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانوادههای آنها میباشد.
مراقبتهای تسکینی توسط پزشک معالج توصیه و توسط پرستاران و سایر افراد متخصص آموزشدیده ارائه میشوند. از مراقبتهای تسکینی میتوان هنگام انجام درمانهای تهاجمی مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد.
استفاده از مراقبت تسکینی همراه با سایر روشهای درمانی در افراد مبتلا به سرطان، این امکان را به فرد میدهد تا احساس بهتر و عمر طولانیتری داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که علائمی که در بالا اشاره کردیم را به طور مداوم تجربه کردید، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما به احتمال زیاد ابتدا علل شایع این علائم و نشانهها را بررسی خواهد کرد.
پیشگیری از سرطان معده
متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری و پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اما شما میتوانید با ایجاد تغییرات کوچکی در زندگی روزمره خود، در جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان گاستروازوفاژیال قدم بردارید. بهتر است:
ورزش کنید
ورزش منظم با کاهش خطر ابتلا به سرطان معده همراه است. سعی کنید بیشتر روزهای هفته را به انجام فعالیت بدنی بپردازید.
کاهش غذاهای شور و دودی
با محدود کردن غذاهای شور از معده خود محافظت کنید.
افزایش میوه و سبزیجات در رژیم غذایی
سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
سیگار نکشید
اگر سیگار میکشید، آن را ترک کنید. سیگار کشیدن، خطر ابتلا به سرطان معده و همچنین بسیاری از انواع دیگر سرطان را افزایش میدهد.
آیا سرطان معده کشنده است؟
اگر سرطان به موقع تشخیص داده شود و پزشک درمان مناسبی را با توجه به مرحله سرطان انتخاب کند، شانس بهبودی و زندگی بیشتر میشود.
و در نهایت
هدف تیم بررسی آیا سرطان معده کشنده است؟ بوده، امیدواریم که این مطالب برای شما مفید بوده باشد. پاسخ به این سؤال همانطور که در بالا گفتیم، اگر سرطان به موقع تشخیص داده شود و پزشک درمان مناسبی را با توجه به مرحله سرطان انتخاب کند، شانس بهبودی و زندگی بیشتر میشود. از اینکه تا انتها با ما همراه بودید متشکریم.
در صورتی که نیاز به گرفتن مشاوره در باره عمل اسلیو معده دارید فرم زیر را پر کنید. همچنین میتوانید از طریق شمارههای زیر با ما در ارتباط باشید.